Kayak Ayakkabısı Nasıl Alınır? Nelere Dikkat Edilmeli? vol2.

Doğru Kayak Ayakkabısı Tercihi

Kayak ayakkabısı, kayak ekipmanlarının en önemli bileşenidir. Kesinlikle doğru bir ayakkabı tercihi, harcadığınız zaman, enerji ve maliyete değecektir.  Sağlık, güvenli ve doğru performansın en önemli unsurudur. Sert plastikten yapıldığı için, içindeki özel iç bota rağmen ayağınızla uyum sorunları olabilir. İdeal kayak ayakkabısı ölçüsü, kan dolaşımının devamlı olabileceği kadar ve konforunuzu bozmayacak kadar sıkı olmalıdır. Her hangi bolluk, boşluk kayak ayakkabısında olmaması gereken bir durumdur. Biraz bol ama, olsun diyemezsiniz.

Her insanın anatomik yapısı farklı olduğundan, kim ne derse desin, yüzde yüz doğrusu yoktur ama ideal fit vardır. Burada iki faktör var, ilki ayak diğeri kayak ayakkabısı. Tercih edilecek ayakkabıyı belirleyecek nedenler ayağın şekli, esnekliği, yüksekliği, kayakçının kilosu, ayağın ortopedik boşluğu, kalf kalınlığı ve deneyim seviyesi, stil, kayma sıklığı, boy ve kiloya göre değişkenlik gösterir. Unutulmaması gereken nokta, kayak ayakkabısı ilk giyildiğinde köpük kalıp, iç bot yüzünden dar hissi verebilir. Ama birkaç gün sonra ayağın formuna uyum sağlayarak, kalıbını alacaktır. Şimdi kayak ayakkabısı alırken tamamlamamız gereken kontrol listesini yazalım:

• Kayakçı stili
• Kayak Ayakkabısı Numarası
• Tarak genişliği
• Sertlik derecesi
• Boğaz şekli
• Özellikleri

Kayakçının stili:

Tabloda kendinizi nereye konumlandırıyorsanız alacağınız ayakkabının sertlik derecesine karar vermiş olacaksınız.

Deneyim	Başlangıç-Orta		Orta-İleri		İleri-Uzman
Stil	Dikkatli	Ortalama		Kendinden Emin	Agresif
Hız	Yavaş		Orta-Hızlı		Çok hızlı
Pist	Acemi /Ezilmiş		Hızlı Ezilmiş / Tüm zeminler / Serbest Stil / Pist Dışı		Tüm zeminler / Serbest Stil / Pist Dışı / Dik Yamaç / Yarış
Fit	Listelenen ya da ½ numara büyüğü		Listelenen ya da ½ beden küçüğü		Listelenen numarada ½ ya 1 numara küçüğü.
Sertlik	Bay 60-80, Bayan 50-70		Bay 85-100, Bayan 65-90		Bay 105-130, Bayan 85-110

Kayak Ayakkabısı Numarası:

Ayakkabı numaranız Mondopoint Dönüştürücüsü ile tespit edilir. Önce ayağınızı cm. cinsinden ölçün . Topuğunuzu duvara bitiştirip en uzun parmağınızız ucuna kadar ölçün. Cm cinsinden Mondopoint indeksinizi buldunuz. Yani iç botun uzunluğunu. Normal ayakkabı kullanımında vurmaması için insanlar genelde yarım beden büyük alabiliyor. Kayakta ise bot özelliğinden dolayı ve kayağa ayaklarla yön vereceğimiz için boşluk olamaz.
Kayak ayakkabısı denerken ya da kayarken kalın çorap kullanın. İç botun izolasyonu ndeniye belki fazla ısınabilir ama kalın çorap kavrama yaparak hakimiyeti artırır. İleri düzey kayakçılar yarım numara küçük alıp, ince çoraplarla hissiyatı artırmaktadırlar. Durum birebir herkes için aynı olmasa da Mondopoint çok geçerli bir standarttır. Deneyim seviyesine göre tavsiyelerim:

Başlangıç – Orta:

İndeksle aynı ya da biraz büyük alabilirler. İlk giyişte küçük hissederseniz de aynı tercihi yapın. Vücut ağırlığınızla ayağınızın iç bot tarafından kenarlardan sarılacağını unutmayın. Birkaç giyişte kalıp oturacaktır.

Orta-İleri:

İndeks bedenine eşit ya da biraz küçük tercih edilmeli. Ancak sert bir ayakkabı tercih ederseniz, tarak hissine dikkat edin. Tarak rahatlığı kramplar için elzemdir.

İleri-Uzman:

Kayak ayakkabısının dış numarasının yarım numara küçüğüne göre indeksleme yapmalıdır. Ayrıca tam hakimiyet için tedarikçi ile içi bot kalıbı için çalışabilir.

Ayakkabı Numarası Tablosu ve Mondopoint Beden dönüştürücüsü

Bu tabloyu ihtiyaç duyduğunuz kayak ayakkabısının numarası tespit etmek için kullanabilirsiniz. Kayak ayakkabılarının bedenleri deneyim seviyenize, ne kadar sıklıkla ve hangi tür kayağa alışık olduğunuza göre yaklaşıktır.


Usta ve uzman kayakçılar genellikle keskin hakimiyet için biraz küçük beden alırlar. Bu konuda deneyiminiz yoksa ayakkabınızı danışarak alın. Almadan önce cm cinsinde mutlaka ayağınızın uzunluğunu ölçün. Mondopoint numaranızı tespit edebilmeniz için çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki kayak ayakkabılarında ara numara yoktur. 26.0 ile 26.5 beden aynı kayak iç botu kalıbını kullanır. Fark yok denecek kadar azdır bazen de yoktur.

Uygun Beden Nasıl Test Esilir

Ayakkabı giyildikten son boğaz klipsleri kapatılır ayakta iken ayakkabının bileklerine yüklenilir. (Resimdeki gibi) Hem iç botun içinde topuk, hem de topukla birlikte iç bot dış ayakkabının içinde oynamamalıdır. Ayrıca bunu yaptığınızda en uzun parmağınızda sert ayakkabı burnunu değil, yumuşak iç botun hafif sıkıştırmasını hissetmeniz gerekmektedir. Bu sıkma fazla gelirse topuğunuzun iyice yerine oturması için dizlerinizi öne doğru kırarak ve kaval kemiklerinizde baskıyı hissederek burundan tam pozisyonu yakalarsınız. Ayakkabıyı aldıktan sonra bazı durumlarda eve gittiğinizde tekrar deneyin. Ayakkabılar her zaman oda sıcaklığında giyilir. Hava Soğukken kayak ayakkabılarını giymek son derece zorlayıı olabilir. Özellikle endeksi sert olan ayakkabılar soğukta genleşerek giymenize olanak tanımaz, giyebilmeniz için ısınıp plastiğin kendisini bırakması gerekir.Bir uyumsuzluk ve rahatsızlıkta bağlama görmemiş ayakkabı genelde piste çıkmadan değişilir. Piste çıktığınızda da bir uyumsuzluk hissederseniz ayakkabı hemen çıkartıp, ayakkabı kiralayın ki değişebilesiniz. Bu durumları ayakkabıyı alırken satıcınızla görüşüp mutabakata bağlayabilirsiniz. Bolluk durumları kalın kayak çorabı ya da taban altlıkları ile çözülebiliyor. Ancak olması gerekenden küçük  ayakkabı ile kayamazsınız. Aynı şekilde aşırı büyük bir botu da küçültemeyeceğiniz için değiştirmeniz gerekir.Bütün ayakkabılar birkaç gün sonra ayak kalıbına uyar. Bu değişim olmadan iade mümkün olabilir.

Uygun dış ayakkabı

İç botu çıkarıp ayağınızı dış ayakkabının içine koyup en öne kadar yaslayıp ve topuğunuzla arasındaki boşluğu ölçün. Genellikle pratiklik açısından parmakla ölçülür. İki parmaktan fazla boşluk genelde ideal değildir. Bir buçuk idealdir. Tek parmak ve altındaki boşluk varsa buna race fit ya da yarış boşluğu denebilir. Üreticiler dış ayakkabıyı yarım numaralarda üretmezler. Dolaysıyla 26 ya da 26.5 luk iç bot aynı kabuğa girecektir. Ayakkabıdaki etiketlere çok aldanmayın. İç botu çıkartıp bakmakta fayda var.

Tarak

Uzunluk tek ölçü kriterimiz değil. Ayrıca en önemli ölçülerden birisi de tarak enidir. Üreticiler üç kategori altında tarağı kalıplıyorlar. Dar, orta ve geniş tarak şeklinde sınıflanmışlardır.

Dar Tarak - Low	Orta Tarak - Mid	Geniş Tarak - Wide
96-99mm	100-102mm	102mm üstü

Hacim ve tarak yüksekliği

Genelde tarağı geniş olan ayakkabıları hacmi de geniş olmakta. Tarak yüksekliği için gerekli alanı da sağlamaktadır. Bu kategori ölçülendirilmediği için kalpları denemeniz gerekiyor. Birkaç denemeden sonra ayağınızın tarak genişliği ve yüksekliği hakkında bilgi sahibi olacaksınız. Tarağı yüksek olanların kesinlikle hacimli ayakkabı seçmeleri gerekir.

Sertlik

Sertlik derecesi ayakkabının öne esneme sertliğini ifade eder. 50 den 130 a kadar sertlik derecesi Yumuşak-Çok Sert arası endekslenmiştir. Bilimsel bir skala olmadığı için bu sertlik derecesi firmadan firmaya hissiyatta değişebiliyor. Ayakkabıların üzerinde genelde Sertlik derecesi yazar. Belli bir aralık ve his verir ama birebir tutmayabilir. Profesyonel yarışçılar 130 ve üstü endeksleri tercih ederler. Bunlar özel siparişe bağlı olup 96 mm den az tarak genişliği ve çük dar iç hacim sunar. Nadirler ve sadece kısa süren yarışlarda kullanılırlar.

Erkek Ayakkabısı Sertlik Tablosu

Kilo boy ile sertlik derecesi arasında doğru oran vardır. Kısa ve hafif bir kayakçı çok sert bir ayakkabı seçerse doğal vücut hareketlerini kısıtlamış olabilir. Boyu ve kilosu uzun bir kayakçı, yeni dahi olsa sert tercih edebilir.

Bayan Ayakkabısı Sertlik Tablosu

Seviye	Başlangıç-Orta	Orta- İleri	İleri-Eksper	Eksper- Yarış
Derece	50-60	65-80	85-100	110+
His	Yumuşak	Orta	Sert	Çok sert

Boğaz Şekli

Ayakkabının boğaz kısmı ile kalfımızın uyumlu olması en önemli konulardan birisidir. Burada uyumsuzluk komple ayakkabıya yansıyor. Bu nedenle boğaz klips dişleri kaydırmalı olan ayakkabıları tercih etmekte fayda var. Özellikle kadınlarda kalflar, ayakkabının boğazına denk gelebiliyor. Az önceki bahsettiğim modelden almaya özen gösterin. Artık birçok firma ürünlerini bu özellikle imal ediyor.

Öne yaslanma açısı

Geçtiğimiz birkaç yıla kadar boğaz açısı neredeyse dikti. Ama teknik ilerledikçe görüldü ki kayağın ve vücudun normal denge duruşu dizlerin kırık olmasını gerektiriyor. Bu keşiften sonra üreticiler ayakkabıların boğazını 11-18 derecelik açıyla üretmeye başladılar. Tur Kayağı için üretilen ayakkabılarda iki kademeli boğaz açı ayarı var. Ayrıca taban rampası da ayakkabının boğazına açı veren diğer bir özelliktir. Genelde ayakkabının içinde sabitlenmiş olur. Bazı ayakkabılarda oda ayarlanabiliyor.

Özellikleri

Kayak ayakkabıları, performans ve konfor verebilmesi için bir dizi özellikle üretilir. Hepsi, ergonomik uygunluk ve maksimum faydayı hedefler. Modelden modele bazı değişiklikler gösterebilirler.

İç Bot

Ayakları sert dış kabuktan, soğuktan koruyan ve gerektiğinde çıkartılabilen kısıma iç bot diyoruz. Bu bot belli bir kullanım süresi sonunda yapısı itibariyle sahibinin ayağının şeklini alarak ayağı sarıyor. Bazı modelleri aktif ısıtmadan sonra çekilerek ayağın kalıbını alabiliyor. Bu tarz bir ayakkabıyı kendi başınıza işlememelisiniz.

Boğaz Bandı

Kayak ayakkabısının boğazı da klipsler ile sıkılmasına rağmen, muhtemel boşluğu almak için üreticiler tarafından bu özellik olarak eklenmektedir.

Klips Sayısı

İç botların, teknolojinin gelişmesiyle ayağı çok iyi kavraması ve kontrolde çok avantaj sağlaması, artık klips sayısını çok olmasına gerek bırakmıyor. Dört klipsli sistem birçok lokal kombinasyon imkanı verse de baş parmağa en yakın olan, etkisini yitiriyor. Kayak türüne üçlü ve ikili modeller olsa da önemli olan iç botun sıkı şekilde ayağı sarmasıdır.

Micro Ayarlı Klipsler

Daha odaklı ayar imkanı verdiklerinden, çok daha efektiflerdir. Vidalı sistemleriyle gerilimi ayarlama imkanı verir.

Hareketli Klips Dişleri

Klipsin takıldığı diş setlerinin kaydırmalı bir sisteme sahip olmasıyla ince ayar imkanı veren bölümdür.

Boğaz Hizalama Sistemi

Günümüzde birçok kayak ayakkabısı, boğaz kısmının anatomik olarak bacaklara uyum sağlayacak şekilde ayarlanmasına izin veren sistemlerle donatılmıştır. Bunun nedeni, kayakların kenarlarına, doğru ağırlık uygulanmasına yardımcı olmaktır. Bilekten yukarısı için yapılan bir ayardır.

Arka tampon

Arka tampon, iç botla dış kabuk arasına, kalfın arkasına gelecek şekilde konumlandırılır. Kayakçının tercihine göre çıkartıp takılır yapıda üretilir. Amacı ince bacaklı anatomilerde, ayakkabının bu tampon sayesinde boşluğunun alınarak, boğazının öne doğru açılandırmasını sağlar. Böylece ağırlığın arkaya kaçmasına engel olunur.

Ayak yatağı

Genelde ayakkabılarının iç botları, fabrika ayarlarında gerekli ergonomik desteği sağlar. Ayak yatağı aksesuarı, uzunluk parametresi açısından ince ayar yapmaya imkân verir.

Canting / Kanting Ayarı

Ayak/bacak şaftının, zemine açılı olan kişiler için bir bütün olarak ayarlanmasıdır. Boğaz ayarı ve açılandırılması ile karıştırılabiliyor. Canting ayarında, hem ayağın açısı hem de bileğin açısı anatomiye adapte edilir.

Platform

Platform, iç botun dışında, dış kabuk tabanında konumlanır. Çıkartılabilir özelliktedir. Kayak stiline göre yumuşaklık derecesi değişebilir. Sert olanları enerjiyi direkt kayağa aktararak performansın artmasına yardımcı olur. Serbest stilde ise platform kauçuktan yapılır. Amaç yere inişlerde darbeyi yumuşatmaktır